DEHB
Dikkatinizi toplamakta güçlük çekersiniz, dikkatiniz çabuk dağılır ve çoğu zaman bir şeyleri unutursunuz. Kendinizi huzursuz hissedersiniz ve hareketsiz oturmakta zorluk çekersiniz. Çoğu zaman dürtüsel davranırsınız ve düşünmeden konuşur veya hareket edersiniz. Görevleri tamamlamak zordur ve organize olmakta zorluk çekersiniz. Bu belirtiler okulda veya işte iyi çalışmamanıza neden olabilir ve ilişkilerinizi ve günlük yaşamınızı etkileyebilir.
Kısaca
DEHB (Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu), dikkat sorunlarına, hiperaktiviteye ve dürtüselliğe neden olan yaygın bir durumdur. Tedavi terapi, ilaç tedavisi ve kişisel bakım stratejilerini içerebilir.
DEHB nedir?
DEHB hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyen ve dikkat, hiperaktivite ve dürtüsellik ile ilgili kalıcı sorunlarla karakterize edilen bir durumdur. DEHB'li yetişkinler genellikle dikkatlerini uzun süre sürdürmekte zorluk çekerler, dikkatleri kolayca dağılır ve çoğu zaman unuturlar. Huzursuz olabilirler, hareketsiz oturmakta zorluk çekebilirler ve çoğu zaman sonuçlarını düşünmeden dürtüsel hareket edebilirler. Bu belirtiler iş yerinde, sosyal ilişkilerde ve günlük yaşamda sorunlara yol açabilir.
DEHB'li yetişkinler genellikle hiperaktiviteden çocuklara göre daha az muzdariptir, ancak içsel huzursuzluktan da muzdarip olabilirler. Ayrıca görevleri organize etmede, öncelikleri belirlemede ve zaman yönetiminde zorluk yaşayabilirler. DEHB anksiyete, depresyon ve uyku sorunları gibi ek sorunlara yol açabilir.
DEHB genetik ve çevresel faktörlerin birleşiminden kaynaklanır. Kalıtım önemli bir rol oynar ancak erken doğum, hamilelik sırasında tütün veya alkole maruz kalma ve toksik maddelere maruz kalma gibi faktörler de DEHB gelişimine katkıda bulunabilir. DEHB'nin tedavisi olmasa da, doğru tedavi ve destekle semptomlar yönetilebilir hale gelebilir ve DEHB'li kişilerin başarılı ve tatmin edici bir yaşam sürmesine olanak tanınabilir.
DEHB'nin nedenleri
DEHB'ye neyin sebep olduğunu tam olarak bilmiyoruz. Bazı ailelerde daha sık görüldüğü biliniyor, bu da kalıtsal bir faktöre işaret ediyor olabilir.
Terapi
DEHB tedavisi sıklıkla terapi, ilaç tedavisi ve kişisel bakımın birleşiminden oluşur:
Psikoterapi
Davranış terapisi, DEHB semptomlarıyla başa çıkmak ve sosyal etkileşimleri geliştirmek için yeni beceriler öğretmeye yardımcı olur. Bu, bireysel terapiyi ve sosyal beceri eğitimini içerebilir.
İlaç tedavisi
Metilfenidat (Ritalin) ve amfetaminler gibi uyarıcılar beyindeki kimyasal dengenin yeniden sağlanmasına ve semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir. Atomoksetin gibi uyarıcı olmayan ilaçlar da etkili olabilir.
Yaşam tarzı tavsiyesi ve öz yönetim (kişisel bakım)
Günlük yaşamdaki yapı ve rutinler çok önemlidir. Bu, net programlar oluşturmayı, yapılacaklar listelerini ve öncelikleri belirlemeyi içerir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve yeterli uyku da DEHB semptomlarının yönetilmesine yardımcı olabilir. Farkındalık ve rahatlama egzersizleri gibi teknikler stresi azaltmaya ve konsantrasyonu artırmaya yardımcı olabilir.
psikoeğitim
Psikoeğitim, DEHB hakkındaki bilgiyi artırarak ve semptomları tanıma ve bunlarla başa çıkma becerilerini öğrenerek yardımcı olur. Bu hem hastaya hem de yakınlarına yardımcı olur. Aile ve arkadaşlar DEHB olan birine destek olmada çok önemli bir rol oynamaktadır.
